Publicaties & projecten
Van en over Coornhert
Van en over anderen
a. Oorspronkelijke teksten
In 1630 zijn de verzamelde werken van Coornhert uitgegeven (Wercken, in 3 dikke delen door Jacob Aertsz. Colom). De afgelopen jaren zijn de volledige Wercken gedigitaliseerd, samen met Coornhert-teksten die daar niet in zijn opgenomen. Al deze teksten zullen binnenkort als online image beschikbaar zijn.
Omdat de oorspronkelijke uitgaves uit de 16e en 17e eeuw voor de meeste mensen moeilijk te lezen zijn (o.a. door het gotische schrift), is een heel groot deel van de teksten bovendien getranscribeerd. Het mooie daarvan is dat de teksten zo ook makkelijk doorzoekbaar worden.
Er wordt hard aan gewerkt dit materiaal gratis beschikbaar te maken via de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). Een deel van de gedigitaliseerde teksten is daar nu al te vinden (dbnl), alsmede een beknopte en uitgebreide inhoudsopgave van de Wercken en een selectie van biografisch materiaal.
(Dit omvangrijke project is uitgevoerd door de Coornhert Stichting, i.s.m. het Digitaal Productiecentrum van de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam, DBNL en de Koninklijke Bibliotheek.)
b. Vertalingen
De afgelopen 15 jaar zijn onder auspiciën van de Stichting een aantal sleutelteksten van Coornhert vertaald in hedendaags Nederlands, sommige ook in het Engels.
c. Over Coornhert
Met steun van de Stichting zijn verschillende publicaties over Coornhert verschenen:
- Ruben Buys, Voor mens, volk en vaderland. Leven en werk van Dirck Volckertsz Coornhert (1522-1590). Een biografie
- Ruben Buys, De kunst van het weldenken. Lekenfilosofie en volkstalig rationalisme in de Nederlanden (1550–1600)
- J. Gruppelaar, G. Verwey (red.), D.V. Coornhert (1522–1590): polemist en vredezoeker. Bijdragen tot plaatsbepaling en herwaardering
- J. Gruppelaar, J. Pieters (red.), 'Un certain Holandois'. Coornhert en de vragen van zijn tijd
- Ruben Buys, Sparks of Reason: Vernacular Rationalism in the Low Countries, 1550–1670
- G. Voogt, Dirck Volckertsz Coornhert (1522-1590: een wondere ijveraar
- G. Voogt, Constraint on Trial; Dirck Volckertsz Coornhert and Religious Freedom
Klik hier voor een uitgebreide lijst van publicaties over Coornhert
Momenteel wordt gewerkt aan:
- Een 'reader' met een dwarsdoorsnede uit Coornherts oeuvre (Ruben Buys)
De Stichting richt zich ook op andere ‘vrijdenkers’ die zich niet zomaar voegden naar wat overheid, godsdienst of maatschappij mensen voorschreef. In dit kader zijn o.a. de volgende boeken/projecten door de Stichting verzorgd of gesubsidieerd:
a. Primaire teksten
- Johannes Uytenbogaert, Noodighe ontschuldiginghe (1616) – download pdf
- Simon Episcopius, Vrye Godes-dienst (1627) – download pdf
- Boudewijn van Rees, Cornelius Rogge, Pleidooien voor verdraagzaamheid. Boudewijn van Rees en Cornelius Rogge over de vrijheid van godsdienst (1789) (ed. S. Vuyk & J. Gruppelaar)
- Gerard Zerbolt van Zutphen, Geestelijke opklimmingen. Een gids voor de geestelijke weg uit de vroege Moderne Devotie (vert. R.Th.M. van Dijk O.Carm.) - Open Acces library: download book
- Jan Konijnenburg, Een visioen van vrijheid: Mémoire sur la liberté des cultes (1827); Proeve eener Verhandeling over den slaavenhandel (1790) (vert. S. Vuyk)
- Allard Pierson, Tussen religieus gevoel en kritisch denken. Vijf Franse preken (vert. J. Trapman)
- K. van Leeuwen, M. van Faassen, M. Scherer (red.), Over de grondwet gesproken; Een selectie uit de documenten van staatscommissies voor grondwetsherziening 1883-1983, Verloren 2020
- J.A. dèr Mouw, Mijn taalorkest; een ruime keuze uit ‘Brahman’ (red. J. Kuijper), Vantilt 2018
- Willem Kloos, Verzen (red. P. Janzen en F. Oerlemans), Vantilt 2017
b. Teksten over andere vrijdenkers en andere onderwerpen:
- G. Verwey en J.W. van Hulst, De dichter en het Boek. Albert Verwey (1865– 1937) en het religieuze non-conformisme
- W. van Haaften, G. Verwey (red.), Johan W. van Hulst – pedagoog, politicus, verzetsman. In de voetstappen van Coornhert
- R.Th.M. van Dijk O.Carm., Rijcklof Hofman, Salome Sticken (1369–1449) en de oorsprong van de Moderne Devotie
- C. Houtman, Weerloos voor de rechtbank van de rede. De Bijbel en het vrije denken in Nederland 1855-1955
- Marjet Brolsma, 'Het humanitaire moment'. Nederlandse intellectuelen, de Eerste Wereldoorlog en het verlangen naar regeneratie van de Europese cultuur (1914-1930)
- R.-J. Wille, Mannen van de microscoop; de laboratoriumbiologie op veldtocht in Nederland en Indië, 1840-1910, Vantilt 2019
- A. Bakker, Transgender in Nederland; een buitengewone geschiedenis, Boom 2018
- M. de Keizer, Als een meeuw op de golven; Albert Verwey en zijn tijd (biografie), Prometheus 2017
- L. Custers, Alleen in wervelende wereld; het leven van Johan Andreas dèr Mouw (1863-1919), Vantilt 2018
- M. ten Hooven, De ontmanteling van de democratie; hoe de kunst van het samenleven verstoord raakt - en wat eraan te doen, Arbeiderspers 2018
- P. Janzen en F. Oerlemans, Willem Kloos (1859-1938); O God, waarom schynt de zon nog!, Vantilt 2017
- Bart Slijper, Hemelbestormers; de revolutie van de Tachtigers, Prometheus 2017
- Mathijs van de Waardt, De man van 1848; Dirk Donker Curtius, Vantilt 2019
- De correspondentie van Desiderius Erasmus, Uitg. Ad. Donker
c. Andere projecten:
In 2023 heeft de Stichting besloten zich te richten op het direct ondersteunen van maatschappelijke organisaties in de lijn van Coornherts gedachtengoed. Momenteel ondersteunen wij:
Verder heeft de Stichting de volgende afgeronde projecten ondersteund:
Bladzijde uit brief van Dirk Volkertsz. Coornhert aan Abraham Ortelius, 15 juli 1578 (collectie Koninklijke Bibliotheek, zie website).
